راهبرد ملی

راهبرد ملی

منتخب نوشته های استراتـژی ملی انوش راوید از تارنمای ارگ ایران arq.ir
راهبرد ملی

راهبرد ملی

منتخب نوشته های استراتـژی ملی انوش راوید از تارنمای ارگ ایران arq.ir

تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران

تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران یکی از مهمترین مسائل در بررسیهای تاریخی ایران است،  وجود چندین نوع تقویم باعث شده تحقیقهای تاریخی مشکل شود،  یا حتی درهم بریزد.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
پیش نویس
      تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران یکی از مهمترین مسائل در بررسی های تاریخی ایران است،  وجود چندین نوع تقویم باعث شده تحقیق های تاریخی را مشکل شود،  یا حتی در هم بریزد.  بطور ساده همیشه با چند نوع تاریخ برخورد می کنیم،  هجری قمری،  هجری شمسی،  انواع میلادی،  انواع تقویم شهریاری،  تبدیل هر کدام و یافتن زمان درست تاریخی خود داستانی است.
      در حال حاضر برای تاریخ نویسی نوین ایران نیازمند یک تقویم تاریخی نوین هستیم،  امیدوارم هر چه زودتر به یک وحدت در این مورد دست یافت.  خاطر نشان نمایم،  برای این منظور نباید منتظر اقدامات دولتی یا شبه دولتی بود،  بلکه اینکار وظیفه بلاگرهای تاریخ نویس است.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تصویر تقویم ایرانی،  عکس شماره 3122.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تصویر لوگو داشته های تاریخی ما آرزوی دیگران است،  عکس شماره 1616.
برگه پیوست لینک زیر است:
  . . . ادامه دارد و باز نویسی می شود . . .
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تاریخ تقویم در ایران
      در این سی سال گذشته،  جوانان ایران گرایش خیلی خوب و حتی شکوهمند و غرور آفرین به باورها و آیین های کهن ایران پیدا کرده اند،  و سعی می کنند از گذشتگان خود،  بخوبی و درستی بدانند.  آنها می خواهند از  آثار نیکان خود پاسداری کنند،  تا به آنها آسیب و تباهی نرسد.
      یکی از علاقمندی های جوانان ایران،  دانستن درباره تقویم ایران است،  بدین جهت در این مقاله از تقویم ایرانی می گویم.  ایرانی ها چندین هزاره پیش تر (حداقل 7 هزار) با صورت های فلکی آشنا بوده اند،  و در نجوم دستی ستبر داشته اند،  مشروح در تاریخ نجوم در ایران.
      اصل اساسی راز ماندگاری ایران در این است،  که همه ملت چند ده میلیونی،  در یک لحظه و یک روز بر سر سفره هفت سین می نشسته و می نشینند،  همه جشن تیرگان یا مهرگان را در کنار هم در یک لحظه انجام می دهند،  و همه در یک شب به یلدا می نشیند.
      سرزمین ایران بدلیل داشتن چهار فصل،  و آسمان صاف و محیطی طبیعی عالی،  باعث شده بود ایرانیان باستان،  تقویمی تنظیم کنند،  که با تقویم طبیعی و دوره رویداد های کیهانی،  حداکثر انطباق را داشته باشد.  این کوشش منجر به ایجاد و بهره برداری از تقویم و نظام گاهشماری کاملاً علمی شده بود،  که در نهایت با ایجاد و تنظیم تقویم ایرانی،  به حداکثر دقت ممکن برای تطبیق تقویم قراردادی،  با تقویم طبیعی دست یافتند.
      امروزه نیز این تقویم همچنان دقیق ترین تقویم تاریخ بشر شناخته می شود.  تقویم خورشیدی ایران می تواند مبدأ هایی داشته باشد،  مانند:  اهورایی، میترایی، مادی، زرتشتی، هجری و غیره.  تقویم ایرانی، حیثیت و آبروی علمی تاریخی ما ایرانیان در جهان است.
   توجه:  عده ای ناآگاه و کم سواد،  یا مغرض و دشمن تاریخ ایران،  همیشه تلاش می کنند دستکاری هایی در تاریخ ایران کنند،  و گفته و نوشته دروغ و الکی خود را،  صرفاٌ علمی بدانند،  و وارد کتاب های آموزشی کنند،  گاه این دستکاریها و دروغ گوییها در تقویم ایرانی هم انجام می شود.  لازم است بمنظور حفظ و نگهداری کلیت تاریخ و تاریخ اجتماعی ایران،  اشخاص باهوش متخصص ایران هوشیار باشند،  و به هرگونه دستکاری و دروغ نویسی،  کاملاً دمکرات با حفظ آزادی اندیشه و قلم پاسخ حرفه ای بدهند.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
   مهم:  قبل از اینکه تقویم های دین های مختلف پدید آیند،  توسط مردم ایران تقویم خورشیدی ایرانی بوجود آمد،  جهت اطلاع به استون هنچ ایرانی مراجعه نمایید.
   مبادی تاریخ ــ  منظور زمان وقوع حادثه ای است،  که ملتی آن را برای خود مبدا قرار داده،  و زمان را با آن می سنجند.
   سال خورشیدی ــ  برابر است با ۳۶۵ روز و ۶ ساعت،  که زمان گردش کره زمین به دور خورشید است،  که از گذشته های دور ایرانیان آنرا محاسبه کردند.
   سال قمری ــ  آنرا هلالی هم می گویند،  یعنی مدتی که قمر از هلال یک دور خود را در مدت ۲۹ روز و ۱۲ ساعت و ۴۳ دقیقه می پیماید.  یک سال قمری ۳۵۴ روز است.
   سال میلادی ــ  مبدا آن تاریخ تولد حضرت مسیح است.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تاریخ خورشیدی ایرانی
     ابتدای امسال در اول فروردین 1392 هجری خورشیدی،  تبریک سال نو را مطابق سال گذشته با تاریخ آریایی میترایی گفتم،  و سپس با یک تغییر تاریخ آریایی میترایی روبروی شدیم،  که درباره آن توضیح نوشتم.  بدنبال آن بنا به تقاضا های متعدد عزیزان،  که می خواستند تاریخ کشور خودمان را با تقویم و تاریخ آریایی میترایی بنویسم،  تعدادی از پستها را با این تاریخ نوشتم.
      اما در یک جلسه با حضور عده ای علاقمند به ایران و تاریخ ایران،  مطرح شد،  که نمی شود تاریخ آرایی میترایی را بدرستی تعیین کرد،  و بکار برد،  مثلاً ما با تحقیقاتی 70 قرن را تعیین کرده ایم،  و علاقمندانی می گویند که ممکن است در آینده نزدیک تحقیقات و کشف هایی صورت پذیرد،  و این تاریخ را 80 یا 90 قرن یا بیشتر نشان دهد،  بنابر این نمی توان 70 قرن را بنای تاریخ آریایی میترایی دانست.
      این نیز موضوع قابل بحث و تأمل است،  و واقعاً نمی توان آغاز تاریخ آریایی میترایی را در یک مبدأ تاریخ و زمان نوشت،  و اگر چنین باشد،  هرگز نخواهیم توانست این تاریخ را بدست آوریم،  و همیشه چون آن آقایانی که چند بار این تاریخ را تغییر دادند،  لازم می شود آنرا تغییر داد،  و بدین ترتیب اصول کلی و علمی تاریخ نویسی زیر سئوال می رود،  و مشکوک می شود،  و چه بسا باعث نارضایتی شود.
      بهمین جهت من تاریخ 7000 سال خورشیدی را،  که در مقالاتم استفاده کرده و می کنم،  بر مبنای تاریخ خورشیدی در قدیمی ترین نشانه مهر ظروف ایرانی موجود در موزه های ایران در 1392 هـ.خ، با نام تاریخ خورشیدی ایران می نامم،  یا به اختصار با "خ،ا"، نمایش می دهم.  امیدوارم روزی برسد،  که ایرانیان بتوانند هماهنگی لازم را برای یافتن و نوشتن یک تاریخ ایرانی،  در شأن تاریخ ایران بدست آورند.
      حال بررسی می کنم که چرا تاریخ چند هزار ساله ایران بمنظور تاریخ نویسی برای ایران لازم می شود،  ما ایرانیان با کشفهای تمدن کهن ایران،  براحتی متوجه شده ایم چند هزار سال تاریخ تمدن بسیار عالی داشته ایم،  و لازم است از تاریخی استفاده کنیم،  که تمام این سالها را پوشش دهد،  و مثلاً مجبور نباشیم بگوییم 1500 ق.م، تا 1750 ق.م،  که بدست آوردن درست آن در ذهن ایرانی بسیار مشکل می شود،  در صورتیکه نوشته شود از 2500 تا 2750 خ.ا،  براحتی تاریخ را متوجه می شویم،  و حتی می توانیم در ذهن شکل بندی کاملی از تاریخ ایجاد نماییم.
   تقاضا:  با این متن کوتاه،  از عزیزان علاقمند می خواهم،  که درباره تاریخ خورشیدی ایرانی نظر خودشان را بنویسند.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تعریف تاریخ تقویم ها در ایران
      در یک قرن گذشته،  اهل تاریخ بنا به ذوق و سلیقه خود و بطور کلی،  تاریخ ایران را قبل از کشف تمدن جیرفت به:  ایران ماقبل باستان،  ایران باستان،  دوران اسلامی،  دوران معاصر،  تقسیم کرده  بودند.  هنوز بعد از کشف های بزرگ تاریخی،  هیچ تغییری در این تقسیم بندی ارائه نشده است،  زیرا در ایران هیچ مرکز تعیین تعریف تقویم تاریخ نداریم،  مانند ابزاری که من به عنوان فرهنگستان تاریخ ایران یا باشگاه تاریخ ایران،  نام برده ام،  مشروح در اینجا.
      البته این وبلاگ با جمع افراد باهوش علاقمند مطالعه و پیگیری کننده آن،  فعلاً می تواند این نقش را داشته باشد.  حتی در همان تقسیم بندی قدیمی،  تاریخ شمار یکسانی ارائه نشده است،  هر شخصی باب دل و دانش از یک نوع تاریخ استفاده می کند،  یکی از قمری دیگری از هجری شمسی،  و یکی دیگر از میلادی،  و یک وضع درهم و برهم ایجاد شده،  که هر شخص برای مطالعه آنها نیازمند داشتن یک برنامه کوچک تبدیل سالها است.
      به منظور رفع این مشکل من پیشنهاد می کنم،  تاریخ ها را با تاریخ خورشیدی ایرانی که خ.ا، نامیده ام،  شمارش کنیم،  و دوران تاریخ را به موارد زیر تقسیم نماییم:
  ــ  تاریخ قبل از تمدن کهن ایران،  که به قبل از خورشیدی ایرانی یا به اختصار ق.خ.ا،  می نامم.
  ــ  تاریخ دوران تمدن کهن ایران،  که از ابتدای خ.ا، تا دوران ماد می باشد.
  ــ  تاریخ دوران باستان ایران از ابتدای ماد تا آخر شاهنشاهی ساسانیان می باشد.
  ــ  تاریخ دوران اسلامی.
  ــ  تاریخ دوران معاصر.
      در این موارد نظر های سازنده و مفید بدهید،  تا بلکه به روزی برسیم که بتوانیم ذهنی و ذاتی و رسمی فرهنگستان تاریخ ایران را تأسیس نماییم.
   توجه:  یکبار دیگر توضیح دهم،  تاریخ خورشیدی ایرانی،  که من در نظر گرفته ام،  برابر با سابقه و مبدأ 7000 ساله ظروف ایرانی موجود در موزه های ایران و جهان با علامت گردونه مهر است،  که نشان از تمدن 7000 ساله است،  و نیز پایان هزاره هفتم است،  که قبلاً توضیح نوشته ام.
      اگر هر گونه تغییر و کشف جدیدی صورت پذیرد،  نقص کننده این تاریخ نیست،  بلکه تکمیل کننده آن می باشد.  بنظرم عدم بهره بردن از تاریخ خورشیدی ایرانی،  درهم برهمی استفاده از تاریخ ها را نشان می دهد،  همچنین نوشتن تاریخ خورشیدی ایرانی،  می توانند پویایی ذهن های علاقمندان به تاریخ را در پی داشته باشد.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تبدیل سالها
      برای تبدیل سالها و ماه ها و روزها،  برنامه های کوچکی وجود دارد،  من از یکی شان استفاده می کنم،  خیل کم وزن هستند، می توانید براحتی از اینترنت دانلود نمایید،  اما با چند کار ساده ریاضی هم می توان سال را تبدیل نمود.
   خورشیدی ایرانی به هجری خورشیدی:  بدین منظور عدد 5621 را با عدد سال هجری خورشیدی جمع می کنیم،  مانند:
7011 = 1390 + 5621
      عدد حاصل،  سال میترایی مورد نظر در سال هجری خورشیدی است،  و برعکس با کم کردن،  سال آریایی میترایی می شود.
   خورشیدی ایرانی به میلادی:  یکمین سال میلادی برابر است با سال 5000 خورشیدی ایرانی،  یعنی با کم و یا زیاد کردن این عدد،  سال  خورشیدی ایرانی به میلادی و یا بر عکس تبدیل می شود.
   هجری خورشیدی به هجری قمری:  برای تبدیل آنرا در ۱۱ (اختلاف بین روز های خورشیدی و قمری) ضرب کرده،  حاصل ضرب را به ۳۵۴ (تعداد روز های سال قمری) تقسیم می کنیم، عدد حاصل را با سال خورشیدی (شمسی) جمع می کنیم، سال قمری بدست می آید.  مثال: ۱۳92 شمسی برابر است با
1435 = 1392 + 43 = 354 / 15312 = 11 * 1392
   هجری قمری به هجری شمسی:  آنرا در عدد ۱۱ ضرب کرده حاصل را به ۳۶۵ (تعداد روز های سال شمسی) تقسیم کنید، عدد حاصل را از سال قمری کم کنید، سال شمسی به دست می آید.
   هجری شمسی به میلادی:  عدد ۶۲۱ را به سال شمسی بیفزایید،  سال میلادی به دست خواهد آمد،  و از کم کردن همین عدد از سال میلادی،  سال شمسی به دست خواهد آمد.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
   عکس تاریخی درویش هنگام مطالعه در تهران،  حدود 1310 خورشیدی،  مشروح در تاریخ دراویش ایران،  عکس شماره 594.
      با اینکه در گذشته ها ایرانیان به زمان و تقویم اهمیت می دادند،  ولی امروز با نگاهی به اطراف خود می بینیم،  که تقریباً زمان فراموش شده،  و مردم مطالعه و تحقیق را کنار گذاشته اند.  این موضوع خیلی بد و نگران کننده است،  یعنی سپردن زمان و سرنوشت به دیگران و کشور هایی،  که برای زمان و تقویم ارزش قائل هستند.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
نام ماه های ایرانی
      در مقالات تاریخی خیلی پیش می آید،  که از ماه های مختلف استفاده می شود،  به همین جهت نام آنها را در اینجا می نویسم.
ماه های خورشیدی پارسی <>  ماه های شمسی عربی  <> تعداد روز،
* فروردین                        * حمل                            * 31
* اردیبهشت                      * ثور                             * 31
* خرداد                           * جوزا                            * 31
* تیر                               * سرطان                         * 31
* مرداد                            * اسد                             * 31
* شهریور                        * سنبله                           * 31
* مهر                             * میزان                           * 30
* آبان                             * عقرب                           * 30
* آذر                              * قوس                            * 30
* دی                              * جدی                             * 30
* بهمن                           * دلو                               * 30
* اسفند                           * حوت                             * 29
ماه های غربی و تعداد روز <><>  ماه های قمری و تعداد روز
* ژانویه ،  31                           * محرم الحرام ، 30
* فوریه ،  28                            * صفر المظفر ، 28
* مارس ،  31                           * ربیع الاول ،  29
* آوریل ،  30                           * ربیع الثانی ،  30
* مه  ،    31                            * جمادی الاول ،  29
* ژوئن ،  31                            * جمادی الثانی ، 30
* ژوئیه ،  31                           * رجب المرجب ، 30
* اوت ،   31                            * شعبان المعظم ،  30
* سپتامبر ، 30                         * رمضان المبارک ،  29
* اکتبر ،  31                            * شوال المکرم ،  30
* نوامبر ،  31                          * ذی قعده الحرام ، 29
* دسامبر ،  31                         * ذی حجه ،       29
   روز های ایرانی ــ  شنبه: کیوان شید،  یک شنبه: مهر شید،  دو شنبه: مه شید،  سه شنبه: بهرام شید، چهارشنبه: تیر شید،  پنجشنبه: اورمزد شید،  جمعه: ناهید شید
   اسامی روز های ماه ها در ایران قدیم
 * روز اول =  اورمزد روز <><>  * روز دوم =  بهمن روز =  جشن بهمن گان <><> * روز سوم =  اردیبهشت روز =  جشن اردیبهشت گان <><> * روز چهارم =  شهریور روز =  جشن شهریور گان <><> * روز پنجم =  سپندار روز =  جشن اسفند گان <><> * روز ششم =  خرداد روز =  جشن خرداد گان <><> * روز هفتم = امرداد روز =  جشن امرداد گان <><> * روز هشتم =  دیبا روز <><> * روز نهم =  آذر روز =  جشن آذر گان <><> * روز دهم =  آبان روز =  جشن آبان گان <><> * روز یازدهم =  خور روز <><> * روز دوازدهم =  ماه روز <><> * روز سیزدهم =  تیر روز =  جشن تیرگان <><> * روز چهاردهم =  گوش روز <><> * روز پانزدهم =  دیبا روز <><> * روز شانزدهم =  مهر روز =  جشن مهر گان <><> * روز هفدهم =  روشن روز <><> * روز هجدهم = روشن روز <><> * روز نوزدهم =  فروردین روز = جشن فروردین <><> * روز بیستم =  بهرام روز <><> * روز بیست و یکم =  رام روز <><> * روز بیست دوم = باد روز <><> * روز بیست و سوم =  دیب روز <><> * روز بیست و چهارم =  دی روز = جشن دی گان <><> * روز بیست و پنجم =  ارد روز <><> * روز بیست و ششم =  اشتاد روز <><> * روز بیست هفتم =  آسمان روز <><> * روز بیست و هشتم =  زامیاد روز <><> * روز بیست و نهم =  مار اسپند روز <><> * روز سی ام =  ایزان روز <><>
   تذکر:  هر روز که با اسم ماه یکی می شد،  جشنی بر پا می کردند،  اما از همه جشنها مهمتر جشن فروردین گان و مهر گان بود،  به جشن های ایرانی بروید.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
نام سالها
      ایرانیان باستان برای هر سال نام حیوانی را نهاده بودند،  ایرانیان تورفان و کاشغر و فرغانه،  که در میان جاده ری یا جاده ابریشم دروغی قرار داشتند،  بدلیل تبادل فرهنگی با چین و هند،  این نامها را به تدریج به تمام هند و چین گسترش دادند.  این اسامی (البته فارسی آن)عبارتند از:   موش، گاو، پلنگ، خرگوش، نهنگ، مار، اسب، گوسفند، میمون، مرغ، سگ، خوک.
   می توانید برای راحتی شعر زیر را حفظ کنید:
  * موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار <> زین چارچو بگذری نهنگ آید و مار *
  * آنگاه به اسب و گوسفند است حساب <> همدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار * همدونه = میمون.
      برای تشخیص آنکه هر سال با کدامیک از این سالها مطابقت دارد،  از سال خورشیدی مورد نظر عدد ۶ را کم کنید،  حاصل را بر ۱۲ تقسیم کنید، عدد باقی مانده این تقسیم را که حتماً کمتر از ۱۲ است،  را در نظر بگیرید، از شماره یک یعنی موش شروع به شمردن کنید،  نام هر حیوانی که با عدد باقیمانده مطابقت کرد،  سال همان حیوان است.
  پرسش از عموم:  سال ۱۳57 خورشیدی مطابق با نام کدام حیوان است؟
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تاریخ پیدایش تقویم
      سال خورشیدی بر اساس مدت زمان گردش زمین به دور مدار خورشید محاسبه می شود.  روش های متعددی برای محاسبه این دوره وجود دارد،  اما رایج ترین آنها سال استوایی می باشد،  که فاصله بین عبور های متوالی خورشید از مسیر نقطه اعتدالی بهاری می باشد،  بدین ترتیب یک سال خورشیدی شامل ۳۶۵.۲۴۲۱۹۹ روز می باشد،  که برابر است با ۳۶۵ روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۶ ثانیه.
      سال استوایی و ماه کلیسایی با هم سازگار نیستند.  ۱۲ ماه قمری ۳۵۴.۳۶۷۰۶ روز است،  که ۱۱ روز از سال خورشیدی کمتر است.  علاوه بر آن نه سال استوایی و نه ماه کلیسایی به وسیله طول روز قابل تقسیم نیستند.  بنابر این جهت گرد آوری و تالیف هر تقویمی،  که در برگیرنده مراحل ماه و فصول باشد،  قرار دادن روزها در فواصل مناسب ضروری است.
      این روز های زیادی،  به عنوان روز هایی که به زور درج شده اند معروفند.  شناخته شده ترین این روزها ،  روزی است که هر چهار سال یک بار،  به ماه فوریه افزوده می شود،  و آن سال به عنوان سال پرشی نامیده می شود.  اصلاح تقویمها به دلایل زمان سنجی و تاریخی بسیار حیاتی می باشد. همچنین برای تنظیم زندگی شهری، کشاورزی و وقایع مذهبی حائز اهمیت است.
      تقویم را می توان به عنوان سیستمی تعریف کرد،  که زمان را در دوره های طولانی از قبیل روز، ماه و یا سال بطور مناسب تقسیم می کند،  و آنرا با نظم معین سازماندهی می کند.  واژه Calendra  از لغت لاتین Calenda  گرفته شده است،  که اولین روز ماه روم بوده،  و برای تعیین و معرفی جشنها،  روز های بازار و دیگر وقایع استفاده می شده است.
      چندین واحد استاندارد هستند،  که برای تمام سیستم های تقویمی وجود شان ضروری است.  روز، واحد اساسی محاسبه در هر تقویمی می باشد،  روز قسمتی طبیعی از زمان است،  که لازم است تا زمین یک بار دور محور خودش بچرخد.  البته آغاز روز بعد،  آن طوری که ما آن را معیار قرار داده ایم،  همواره نیم شب نبوده است.
      ستاره شناسان از قرن دوم پس از میلاد،  تا سال ۱۹۲۵،  ظهر را معیار تغییر روز می دانستند،  که تقارن بود با زمانی که کوتاهترین سایه از جسمی بر روی زمین می افتاد.  برخی از تمدن های ابتدایی این معیار را سحر معین کرده بودند. بعدها یهودیان، بابلیان و یونانیان این زمان را به غروب تغییر دادند،  هندوها و مصریها سحر را مبدا روز می دانستند،  رومیان نیمه شب را نقطه پایان امروز،  و نقطه آغاز فردا قرار دادند.
      تمدن های غربی مدت زمان روز را ۲۴ ساعت قرار دادند،  ۱۲ ساعت برای زمانی که روشنایی وجود دارد،  و ۱۲ ساعت برای تاریکی،  که احتمالاً این کار رومیان بوده است.  البته تمام تمدنها از جمله یونانیان، سومریان، مصریان و رومیان،  به نوبه خود از روش بابلیان برای تقسیم مدت زمان هر روز به ۲۴ ساعت پیروی کردند،  تقریباً قرن ۱۷ قبل از میلاد مسیح.  جهت اطلاع از روم اولیه به جغرافیای تاریخی ایران مراجعه شود.
       هفته نیز تقسیمی ساخت دست بشر است،  و چیزی مربوط به ستاره شناسی یا پدیده های طبیعی نمی باشد. هفت روز هفته که در سراسر جهان یکسان است،  گاه از مقدس بودن عدد هفت نزد عارفان و یا وجود هفت ستاره منتج شده باشد.  اگر چه هفته ای با هفت روز در میان مارها رایج است،  اما تمدن های باستانی این گروه از روز های متوالی را به ترتیبی دیگر نام گذاری می کردند.
      برخی از قبایل غرب آفریقا واحدی معادل با چهار روز داشتند،  در آسیای مرکزی و آشور واحد معادل با پنج روز رایج بوده،  و مصریان هم ده روز را به عنوان یک واحد می دانستند.  یک بار دیگر بابلیان با قرار دادن هفت روز در یک واحد،  هفته را به وجود آوردند.  تقویم مدرن یهودیان این واحد هفت روزی را به خوبی به کار برده است.
       بر اثر کامل شدن گردش ماه به دور زمین،  واحد ماه به وجود آمد،  که به نام ماه کلیسایی معروف است،  و در حدود ۲۹.۵۳۰۵۹ روز می باشد.  اکثر فرهنگ های باستانی به دلایل بسیار واضحی،  تقویم خود را بر اساس ماه کلیسایی اصلاح کردند.  یک علت آن گردش ماه است،  که با چشم غیر مسلح قابل ملاحظه است.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
پیدایش تقویم در ایران
      بدلیل اینکه چهار فصل سال در ایران منظم بود،  و آسمان صاف و آفتابی داشت،  ایرانیان برای تقویم از طبیعت و دوره رویداد های کیهانی حداکثر انطباق را ایجاد کردند.  این کوشش منجر به ایجاد و بهره برداری از تقویم ها و نظام های گاهشماری بسیار متعدد و متنوعی شده بود،  که در نهایت با ایجاد و تنظیم تقویم اعتدالی ایرانی،  به حداکثر دقت ممکن برای تطبیق تقویم قراردادی با تقویم طبیعی دست یافتند،  امروزه نیز این تقویم همچنان دقیق ترین تقویم تاریخ بشر شناخته می شود... ادامه دارد...
   سال رومی یا اسکندری:  مبدا آن روز دو شنبه ۳۲۱ قبل از میلاد،  مصادف با ابتدای سلطنت سلوکوس نیکاتو جانشین اسکندر رومی ایرانی است،  بعضی می گویند چون علمای اسکندریه آنرا وضع کردند،  لذا به این نام مشهور شد.
   سال یزدگردی:  این سال بعد از اسلام مرسوم شد، و مخصوص پارسیان بود،  و مبدا آن جلوس یزدگرد در روز سه شنبه ۲۲ شهر ربیع الاول ۱۱ قمری برابر با ماه (حزیران رومی)،  یعنی سال ۹۹۳ رومی یا اسکندری برابر با ۱۶ ژوئن ۶۳۲ میلادی است،  که ۳۶۵ روز حساب می شد.
   تقویم جلالی:  سال 471 بدستور جلال الدین ملکشا سلجوقی،  خیام نیشابوری با کمک جمعی از علما مانند:  حکیم عمر خیام، میمون بن نجیب واسطی، عبد الرحمن خازنی،  تا به سرپرستی عمر خیام تقویمی ترتیب داند،  که بنام تقویم جلالی معروف گردید،  و سال را 365 روز و هر چهار سال یک روز کبیسه میگرفتند،  این دقیق ترین تقویم و بر گرفته از تقویم آریایی میترایی بود.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
کدام سال ایرانی درست است
      عده ای سال 1392 هجری خورشیدی را 7077 خورشیدی ایرانی می گویند،  و عده ای 7035 را،  و عده ای بسیاری از مردم را سرگردان کرده اند،  که کدام سال واقعی ایرانی است،  و اصولاً مبدآ سال ایرانی،  که بنام آریایی میترایی معروف شده است چه می باشد.  هر کدام از این دو سال،  یا چند گونه مبداً سال ایرانی،  برای خودشان دلایلی دارند،  که این دلایل هر چه می باشد تفاوتی نمی کند.
      زیرا ما می توانیم مثلاً گردونه مهری،  که در یک کاسه هفت هزار ساله است،  مبداً سال بدانیم،  یا یک اثر معبد باستان شناسی و یا چیز دیگری را،  که با پرتو نگاری و تعریف باستان شناسی چند هزار ساله می دانند،  مبداً سال بدانیم.
      هیچ کدام از این سرآغاز های سال مشکلی نخواهد داشت،  خوبی سال خورشیدی همین است،  حتا می توان هر اتفاق دیگری را سر آغاز دانست.  مانند تغییرات تاریخی و اجتماعی در 1392 سال پیش را،  که در مدت یک قرن گذشته،  مبداً رسمی و دولتی سال ایرانیان در کشور های ایران و افغانستان شده است.
      اما مشکل در اینها نیست،  مشکل در عدم هماهنگی ملی و مردمی در تعیین سال است،  که البته این عدم هماهنگی،  در مسائل دیگر هم خود نمایی می کند،  این وضع را فقط و فقط جوانان باهوش متخصص ایرانی می توانند تغییر دهند،  با گفتن و نوشتن و بحث کردن درباره موضوع تقویم ایرانی و مبداً سال ایرانی.  ما ایرانیها در ابتدای ورود به تمدن جدید هستیم،  و باید موضوعات و مسائل اجتماعی خود را مطرح و بیان کنیم،  و درباره آنها عمیق تعلیل و تحلیل نماییم.
      مهمتر از همه  قدرت نفوذ استعمار و امپریالیسم،  برای درهم ریختن تعادل و تفکر ایرانی بسیار زیاد است.  باید با دانستن و بر پا کردن محیط دمکرات،  درباره موضوعات مختلف گفتگو و تبادل نظر نمود،  مطمئن باشید هیچ کس و هیچ نیرویی نمی تواند تغییرات در علم و دانش و حرکت های اجتماعی و تاریخ اجتماعی ایجاد کند،  فقط و فقط تدابیر یکایک جوانان باهوش ایرانی است،  که باید ملت ایران را به قرن نو رهنمون شود.
   پرسش از عموم:  آیا درباره سال ایرانی،  معروف به آریایی میترایی نظر و تحلیل دارید؟
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
تاریخ جدید ایرانی
      درباره چگونگی تغییر سال آریایی میترایی از 7035 به  7077 آریایی میترایی،  پرسش زیر را از یک تغییر دهنده،  جمع تغییر دهندگان شماره سال پرسیدیم.
   پرسش انوش راوید:  ما در مورد تقویم آریایی میترایی،  پیرو تحقیقات 23 سال پیش آقای ....  بودیم،  و تاکنون از سالی استفاده می کردیم،  که نشان می داد امسال 1392 هجری خورشیدی،  برابر با  7035 آریایی میترایی است،  و درباره آن نیز اسناد داریم.  حال چگونه است که یکباره سال 7077 شده است؟  آیا تغییرات در تحقیق و تحلیل و یا دیدگاه ایجاد شده است؟
   پاسخ زیر را از آقای سیاوش اوستا دریافت کردیم:
   درود فراوان و مهر بسیار و سپاس از توجه و پرسش اندیشمندانه شما،  در کنگره امسال نو زرتشتی های جهان،  که در نوروز برگزار شد،  تصمیم گرفته شد تا تاریخ پادشاهی رضا شاه بزرگ که هفتاد و هفت سال پیش بوده است جایگزین 35 شود.
      ایشان در ادامه یاد آور شده اند،  که چون رضا شاه پهلوی به ایران خدمت کرده اند،  تصمیم گرفته اند سال 7000 آریایی میترایی را به دوران آن شاه تغییر دهند.
1315 = 77 – 1392
     مبدأ 7000 سال به سال 1315 می افتد،  نه ابتدا و نه انتها سلطنت یک شاه است،  و نه در این سال اتفاق خاصی افتاده است،  فقط دو مورد قابل ذکر در تاریخ نویسی وجود دارد،  که هیچ کدام نمی توانند مبدأ تاریخی باشند:
  ــ  21 مارس برابر با اول فروردین 1315 هـ. خ،  اعلام رسمی نام ایران بکشور های جهان بجای پرس یا پرشیا.
  ــ  تأسیس فرهنگستان بمنظور وضع لغات تازه مورد احتیاج در فارسی،  و تبدیل بعضی لغات بیگانه بواژه های فارسی.
      قبلاً و در مدت 35 سال گذشته،  مبدآ از 7000 سال،  در 1357 قرار داشت:
1357 = 35 – 1392
      اینگونه تغییرات بدون تحقیق و تحلیل های علمی،  و از روی احساسات سیاسی و مسلکی،  نمی تواند مورد تأیید تمامی ایرانیان باشد،  و کلاً علمی نیست.  سال ایرانی مربوط به همه ایرانیان با تمام عقاید و مسلکها می باشد،  و نمی توان آنرا با توجه به خوبی و یا بدی هر تولد و یا واقعه،  برای تمام مردم تغییر داد.
      اگر قرار است این تغییرات صورت گیرد،  ما در ایران حاکمان و شاه های بسیار خوبی داشتیم،  اندیشمندان و دانشمندان بزرگی داشتیم،  چرا نباید مبدأ 7000 سال را به تولد رازی و سینا و فردوسی،  و یا نادر شاه و شاه عباس و کوروش هخامنشی و... تغییر داد.  اگر شاهی و حاکمی در نظر عده ای از مردم خوب و دلنشین است،  آیا می توان آنرا به دل و دانش همه مردم گسترش داد،  این پرسش مهمی است،  زیرا قرار است از یک سال ایرانی،  همه مردم با توجه به تحقیق و تحلیل های علمی درباره آن،  استفاده کنند،  و باید مورد توجه همه مردم قرار گیرد.
      درباره تحقیق اولیه،  که سال آریایی میترایی را 7035 نشان می داد،  ما می توانستیم بنا به یک تحلیل دیگر،  یک کاسه ای ایرانی با نشان گردونه مهر را،  که عده ای باستان شناس در سال 1978 میلادی برابر با 1357 هجری خورشیدی،  مربوط به 7000 سال پیش می دانستند،  مبدأ آغاز تحول نجوم ذکر شده ایرانی بدانیم.  بنابر این چون این کاسه در سال 1357 عمر 7000 ساله داشت،  ما می توانستیم مبدأ 7000 ساله را در 1978 میلادی،  برابر با 1357 هجری خورشیدی بدانیم.
      ولی چون تخمین یک کاسه،  می تواند با 200 یا 300 سال اختلاف باشد،  ما همیشه می خواستیم یک سال دقیق تر را برای مبدأ میترایی بر گزینیم.  از آنجا که برآورد کاسه مورد نظر ما،  با تحقیق دیگر توسط آقای سیاوش اوستا هر دو یک مبدآ 7000 ساله داشت،  برای اینکه هماهنگی ایجاد شده پابرجا بماند،  و مورد قبول و اشاعه شود،  در هر صورت آنرا پذیرفته،  و در چند سال گذشته در وبلاگ با این سال تبریک های خود را می گفتیم.
      در مدت این وبلاگ،  جوانان ایران از ما می خواستند،  تمامی  سال های ذکر شده در وبلاگ را،  با سال ایرانی هم ذکر کنیم،  اما تاکنون بدلایلی اینکار را نکردیم،  و فقط تبریک سال را با سال ایرانی می گفتیم.
      حال باید ببینم چه سالی می تواند،  سال علمی و واقعی خورشیدی ایرانی یا آریایی میترایی باشد،  عزیزان اگر یادتان باشد در نیمه دوم  سال 1391 خورشیدی،  در تمام نشریات و رادیو و تلویزیون ها مطرح می کردند،  که شب یلدای 1391 هـ.خ،  جهان به پایان می رسد.  آنها بنای حرف خودشان را از پیشگویی های نورث داموس می دانستند،  که چنین گفته بود.
      ولی نورث داموس هیچ چیز فوق العاده نمی دانست،  او هم مطابق تمام اندیشمندان دوران رونسانس اروپا،  متکی به علومی بود که از ایران به اروپا رفته بود.  البته بسیاری از کتابها و دانش های ایران قدیم،  هم اکنون در زیر زمین واتیکان مخفی می باشد،  زیرا با افشای آنها علم و دین جهان دگرگون خواهد شد.
      نورث داموس نمی دانست که ایرانیان نگفته بودند جهان به پایان می رسد،  بلکه گفته بودند سال ایرانی به پایان می رسد،  و ما بنا به تحقیقات مختلف و تحلیل های خودمان می دانیم،  که عدد هفت در نزد ایرانیان کهن مقدس بود،  سال و تاریخ جهان با گذشت هفت هزار شماره به پایان می رسد،  و سال شمار جدید آغاز می شود.  یعنی براحتی می توان اعلام کرد سال 1392 هجری خورشیدی،  برابر است با سال 7000 آریایی میترایی،  یعنی هم اینک و بطور واقع و دقیق،  ما در سال 7000 ایرانی هستیم،  دقیق تر بگویم از سال دیگر ما تبریکات سال نو خودمان را،  با سال شمار جدید ایرانی بر این پایه خواهیم گفت.
      یکبار دیگر تکرار کنم،  بنا به تحقیقات و تحلیل های ما،  که تاکنون نوشته و باز هم به مرور خواهیم نوشت،  امسال 7000 خورشیدی ایرانی است،  و سال دیگر 7001 ایرانی است.  همچنین از همین امسال برابر با 2013 میلادی،  از این سال شمار 7000 میترایی،  برای بهبود و ذکر سالیان،  در کلیه مطالب وبلاگ استفاده می کنیم.
      توجه و مهم:  برای اینکه تا حدودی هماهنگی و تبدیل سالها برای تاریخ نویسی با سال میلادی راحت تر انجام شود،  سال میلادی را بعلاوه 5000 سال کرده ایم.
      در سرزمین وسیع و تاریخی ما،  شاه های بزرگی و حاکمان مهمی آمدند و رفتند،  اندیشمندان و دانشمندان بزرگ و عالمگیر هم بفراوانی در ایران پدید آمدند،  تمام اینها از آن ملت بودند،  همه اینها از دل ملت ایران بودند،  هیچ کدام بالاتر از ملت نبودند،  و ما نمی توانیم هیچ یک را برتر و مفید تر و مهمتر بدانیم،  هر کدام از آنها در شرایط خاص خودشان،  که مربوط به ساختارهای تاریخی اجتماع بود،  آمدند و رفتند،  کار های خوب و نیک،  یا بد و بی دانش کردند.
      هر کدام را باید بطور جداگانه به تحقیق و تحلیل گرفت،  ولی هیچ کدام بالاتر از مردم نبودند،  اصل پابرجا بودن ملت ایران است،  اصل رشد و شکوفایی مردم می باشد،  نه این و آن.  کارگزاران و  چهره های استعمار و امپریالیسم،  همیشه می خواستند وانمود کنند،  که ملت ایران هیچ بوده می باشد،  و ملت ایران در تمام تاریخ از همه شکست خورده،  و از همه باخته است،  و اگر هم کاری در ایران پیش رفته،  توسط این شاه و آن حاکم بوده،  و ملت ایران در این میان هیچ کاره است.  عزیزان اغفال ترفند های دشمنان ملت ایران نشوید،  این خود مردم هستند،  که اصل قضیه تاریخ می باشند،  و مردم ایران قدرت تاریخی ایران بوده و می باشند.
      این را هم باید حتماً بگویم،  سال ایرانی نباید توسط هیچ دین و شاه و مسلک مصادره شود،  سال ایرانی برای مردم ایران از همه گروه ها می باشد،  که ریشه در اولین پیدایش نجوم و سال شماری در ایران دارد.  سال ایرانی یا آریایی،  باید برای ده ها ملت و کشور هم فرهنگ باشد،  نه فقط برای گروهی.  نمی توان شمارش آنرا بیش از حساب علمی بالا برد،  و خیال پردازی کرد،  که باعث مسخره بازی می شود.  سال ایرانی باید آبروی تاریخی ملت ایران باشد،  نه بازیچه ترفند های و خواسته های گروهی.  این ملت ایران بود و می باشد،  که قدرتمندانه پابرجا است،  و رشد و تکامل خودش را ادامه داده و می دهد،  تمام شاهان و حاکمان،  اندیشمندان و دانشمندان،  با هر دیدگاهی چه خوب یا بد،  چه سازنده و چه ویران کنند،  آمدند و رفتند و باز هم خواهند آمد و رفت.
      بارها تکرار کرده ام و بازهم تکرار می کنم،  جوانان باهوش ایران،  خود شما،  که از وجود ملت هستید،  می توانید تغییر دهنده و پیش برنده رشد و تکامل و تأثیر گذارنده در سرنوشت و تاریخ باشید،  نه فرد دیگری.  شما در تمام تاریخ طولانی این سرزمین بوده و خواهید بود،  نباید اغفال ترفند های دشمنان تاریخ ایران گردید،  ترفند هایی که امروزه در تعدادی از نشریات اینترنتی،  و بوضوح در اندکی از تلویزیون های فارسی زبان بیگانه در سراسر جهان دیده می شود.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
   عکس ظروف 7000 ساله ایرانی،  با علامت گردونه مهر،  که در موزه های ایران و جهان بفراوانی دیده می شوند،  عکس شماره 2953.
   توجه:  آریایی همان ایرانی است،  مهری و میترایی هم دین نیست،  بلکه کهن ترین آیین می باشد،  که عبادت و شکر گزاری از طبیعت و برکت های جهان است،  و پایه اولیه تمام دینها می باشد.  در تمام دین های رسمی کشور های جهان،  به مهر و مهربانی و شکر گزاری درباره برکت های جهان شاره شده و وجود دارد.  مهر و میترا به هیچ وجه منافات با هیچ دینی ندارد،  چون دین نبودند،  بارها در وبلاگ به این موضوع اشاره و توضیح داده شده است.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
نام روزها در تقویم ایرانی
  1 ــ   نخستین روز هر ماه روز هرمزد یا اهورامزدا است،  که نام ستارۀ مشتری هم می باشد،  و اهورا مزدا خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان،  و خالق زمین و آفریننده امشاسپندان است،  و در عین قدرت و دانش منبع خیر و راستی است.
* گه کند اورمزدت از سر زهد <><> زین جهان سیر و زان جهان ناهار * سنایی
  2 ــ  بهمن یا «وهمن» روز یکی از امشاسپندان در جهان معنوی و نمایندۀ منش نیک اهورا مزدا است،  و در جهان مادّی نگهبانی چهار پایان سودمند بدو سپرده شده است،  و ماه یازدهم هر سال شمسی است.
* رسم بهمن گیر و در سر تازه کن بهمنجنه <><> ای درخت ملک بارت عزّ و بیداری سنه * منوچهری
  3 ــ  اردیبهشت روز یکی از امشاسپندان در جهان مینوی،  نمایندۀ پاکی و تقدّس و در جهان خاکی نگهبانی آتش بدو محوّل شده است،  که ماه دوم شمسی و روز سوم از هر ماه خورشیدی است.
* اردیبهشت روز است ای ماه دلستان <><> امروز چون بهشت برین است بوستان * منوچهری
* همه سـالـه اردیبهشـت هــژیـــر <><> نگهبــان تو پــرهُـش و رای و ویــر * فردوسی
  4 ــ  شهریور روز یکی از ایزدان در جهان مینوی،  نماینده فرّ و اقتدار اهورا مزدا و در جهان مادّی پاسبان فلزّات و ماه ششم از سال شمسی است.
* به شهریور بهمن از بامداد <><> جهـانــدار داراب را مــام زاد * فردوسی
  5 ــ  سپندارمذ  «بردباری و فروتنی» یکی از امشاسپندان واسطه بین خالق و مخلوق است «خرد مقدّس، اهورا مزدا، سروش» ماه دوازدهم از سال شمسی است،  که امروزه اسفند ماه نامیده می‌شود نگهبانی زمین بدو سپرده شده است و ضمناً روز زنان و جشن است.
* چو این پند زرتشت را بازگفت <><> همانگه سفندارمذ پیش رفت *
* بدو گفت کای مرد پاکیزه تن <><> سخن ها بباید شنیدن زمن *
* چنین است فرمان داد آفرین <><> که  پاکیزه  دارند  روی زمین * بهرام پژدو
  6 ــ  خرداد روز یکی از امشاسپندان و مظهر کمال اهورامزدا در این جهان و در جهان مینوی است و نگهبانی آب با اوست و سوّمین ماه از سال شمسی است.
* خرداد روز داد نباشد که بامداد <><> از لهو و خرّمی نستانی زباده داد * مسعود سعد سلمان
  7 ــ  امرداد یا مرداد یکی از امشاسپندان و مظهر جاودانگی اهورا مزدا است و در جهان مینوی بخشایش ایزدی و بخشاینده جزای کار های نیکو کاران است که هفتمین روز هر ماه خورشیدی و پنجمین ماه از سال شمسی است.
* زخرداد باش از بر و بوم شاد <><> تن چارپایان زمرداد باد * فردوسی
  8 ــ  دیبازر در اوستا صفت اهورا مزدا است.
  9 ــ  آذر روز ایزد نگهبان آتش نزد ایرانیان باستان است،  که نهمین روز هر ماه خورشیدی و نهمین ماه از سال شمسی است.
* ای خردمند سرو تابان ماه <><> روز آذر می چو آذر خواه * مسعود سعد سلمان
  10 ــ  آبان روز نام ایزد نگهبان آب در آئین زرتشتی است،  و ماه هشتم از سال شمسی است.
* آب انگور بیارید که آبان ماه است <><> وقت منظر شد و وقت نظر خرگاه است * منوچهری
  11 ــ  خور روز یا خورشید روز یکی از ایزدان است.  که نام روز یازدهم از هر ماه در ایران باستان است،  و نگهبان خورشید و روز خور است.
* تو پاسبان سلیل پری وشت می باش <><> بسان خور که نگهبان قرص خور باشد * خسروانی
  12 ــ  ماه روز یکی از ایزدان است،  نام روز دوازدهم هر ماه می باشد.
  13 ــ  تیر یا «تَشتَر» روز نام فرشتۀ باران و موکّل باران به عقیدۀ پارسیان،  که ماه چهارم از سال شمسی و نام روز سیزدهم است.
  14 ــ  گوش روز در آئین زرتشتی ایزد نگهبان چهارپایان است،  «روز چهاردهم از هر ماه خورشیدی»
* به روز گوش و اسفندارمذ ماه <><> به گاه یزدجرد آخر شهنشاه * زرتشت نامه
  15 ــ  دیبا مهر روز آفریدگار، آفریننده، در اوستا غالباً صفت اهورا مزدا است،  «روز پانزدهم از هر ماه خورشیدی»
  16 ــ  مهر «میثر یا میتر» ایزد محافظ عهد و پیمان است،  و از این رو فرشته فروغ و روشنائی است.  «ماه هفتم از سال شمسی و روز شانزدهم هر ماه خورشیدی»
* همان اورمزد و همــان روز مهــر <><> بشوید به آب خرد جان و مهر * فردوسی
* روز مهر و ماه مهر جشن فرّخ مهرگان <><> مهر بفزای ای نگار ماه چهر مهربان * مسعود سعد سلمان
  17 ــ  سروش روز (*)،  یکی از ایزدان است،  که در روز رستاخیز به امر حساب و میزان گماشته شده وی بندگان را راه فرمانبرداری می‌آموزد.
* همیشه سروشت به روز سروش <><> نگهبان و افزونتر رای و هـــــوش * فردوسی
   * در فرهنگ ایران باستان کسی که می میرد تا سه شب و روز روانش نزد سروش است از این رو بازماندگان مرده برای آرامش روان او در آن سه روز سروش را ستایش می کنند.  سروش پیام آور اهورا مزدا به انسان است.  در ادب فارسی سروش آوای هاتف غیبی است.
* تا نگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی <><> گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش * حافظ
   18 ــ  روشن یا رشن روز،  در اوستا رَز یشت آمده است به معنی راست و درست. ایزد داد در ایران باستان و از داوران روز پاداش که با مهر و سروش روان ها را داوری می کنند. «روز هیجده ام از ماههای ایرانی»
* چو جور سپهر آورد روز رشن <><> تو را زندگی باد پدرام و خوش * فردوسی
  19 ــ  فروردین « فروشی – فروهر – دارای توانمندی بر دیگری است » روز، یکی از ایزدان است و ماه اوّل هر سال خورشیدی است.
* جوان باد بخت تو در فرودین <><> چو در فرودین ماه روی زمین * فردوسی
  20 ــ  بهرام یا وهرام «پیروزی» ایزد نگهبان مسافران است و نام روز بیستم از هر ماه خورشیدی است. (نام فارسی ستاره مرّیخ).
* زبهرام گردون به بهرام روز <><> دلــی را بساز و عدو را بسوز * فردوسی
  21 ــ  رام «رامن» به معنا و مفهوم آشتی و آسایش و آرامش است. روز بیست و یکم از هر ماه خورشیدی است.
* تو را روز رام از جهان رام باد <><> همان بــــــاد را با تو آرام باد *  فردوسی
  22 ــ  باد «واد»  نام روز بیست ودوم از هر ماه خورشیدی است.
* فلک داد پر آب اورا به باد <><> به هنگام آبان مه و روز باد * بهرام پژدو
  23 ــ  دیب دین روز آفریدگار، آفریننده، در اوستا غالباً صفت اهورا مزدا است. نام روز بیست و سوم از هر ماه خورشیدی است.
  24 ــ  دین «کیش و قانون» روز یکی از ایزدان در آئین زردشتی، روز بیست و چهارم هر ماه شمسی است.
* چو لشکر کشد در جهان دین و اَرد <><> حسود تو را درد غم باد وَرد * فردوسی
  25 ــ  آرد روز ، به معنای راستی و درستی است و یکی از ایزدان در جهان مینوی می باشد،  که پاداش کار های نیک و سزای کردار های بد به یاری او خواهد بود،  و در جهان مادی، مال وجلال و خوشی دینداران به یاری او تحصیل خواهد شد.
  26 ــ  اَشتاد ، روز راستی و درستی، نام ایزدی مونت است در دین زردشتی وی راهنمای مینویان و جهانیان است،  روز بیست و ششم هر ماه خورشیدی است.
* روانت باد ویژه جان و دل شاد <><> نگهدارت سروش و رشن و اشتاد * بهرام پژدو
  27 ــ  آسمان روز بیست و هفتم هر ماه خورشیدی است.
* آسمان روز ای چو ماه آسمان <><> بـاده نوش و دار دل را شــــادمان * مسعود سعد سلمان
  28 ــ  زامیاد «زام ، زمین» ، در آئین زردشتی ، ایزد نگهبان زمین و روز بیست و هشتم هر ماه خورشیدی است.
  29 ــ  اِرد «راستی و درستی» روز بیست و نهم هر ماه خورشیدی است.
* سرآمد کنون قصّه یزدگرد <><> به ماه سفندارمذ روز اِرد *
  30 ــ  انیران روز روشنائی بی پایان، نام ایزدی است،  در دین زردشتی، مظهر جلال اهورا مزدا روز سـی ام هر ماه خورشیدی است.  منبع نام روزهای ایرانی اینترنت.
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
...............
   برچسبها:  تاریخ تقویم, تقویم ایرانی, دانلود سالنامه, دانلود تقویم, تعریف تقویم, نام سالها, نام روزها, تبدیل سالها.
.............
تاریخ گاهشماری و سالنامه در ایران
مستندهای مربوط
مستند های بیشتر را در آپارات وبسایت ارگ ایران ببینید،  لینک آن در ستون کناری
* * * * * * * * * *
 
............................
    توجه 1:  اگر وبسایت ارگ ایران به هر علت و اتفاق،  مسدود، حذف یا از دسترس خارج شد،  در جستجوها بنویسید:  تارنمای ارگ ایران،  یا،  فهرست مقالات انوش راوید،  سپس صفحه اول و یا جدید ترین عکسها و مطالب ارگ ایران را بیابید.
از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم،  همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع،  آزاد و باعث خوشحالی من است.
   توجه 2:  جهت یافتن مطالب،  یا پاسخ پرسش های خود،  کلمات کلیدی را در جستجوهای ستون کناری ارگ ایران بنویسید،  و مطالب را مطالعه نمایید،  و در جهت دانش مربوطه این تارنما،  با استراتژی مشخص یاریم نمایید.
   توجه 3:  مطالب وبسایت ارگ ایران،  توسط ده ها وبلاگ و تارنمای دیگر،  بصورت خودکار و یا دستی کپی پیس می شود،  از این نظر هیچ مسئله ای نیست،  و باعث خوشحالی من است.  ولی عزیزان توجه داشته باشند،  که حتماً جهت پیگیر و نظر نوشتن درباره مطالب،  به ارگ ایران مراجعه نمایند.
   ــ  از نظرات شما عزیزان جهت پیشبرد اهداف ملی ایرانی در وبسایت بهره می برم،  همچنین کپی برداری از مقالات و استفاده از آنها با ذکر منبع یا بدون ذکر منبع،  آزاد و باعث خوشحالی من است.
پرسشهای خود را ابتدا در جستجوهای تارنما بنویسید،  به احتمال زیاد پاسخ خود را می یابید
جهت آینده ای بهتر دیدگاه خود را بنویسید،  و در گفتگوهای تاریخی و جغرافیایی و اجتماعی شرکت کنید.
برای دریافت فهرست منابع نوشته ها،  در بخش نظرات زیر برگه مورد نظر پیام بگذارید.