جزایر ایرانی خلیج فارس

   جزایر ایرانی خلیج فارس

       خلیج فارس حدود 30 جزیره مسکونی و غیر مسکونی ایرانی در نزدیکی سه استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان به شرح زیر دارد:

  جزایر استان خوزستان

   جزیره خور موسی
    تعریف امروزی خور:  خور محدوده نیمه بسته آب مرتبط با دریای آزاد است،  که در درون آن آب دریا به مقدار قابل توجهی توسط آب رودخانه یا آب شیرین رقیق می شود.  در ایران باستان و میترائیسم خور ریشه نور و خوبی را دارد،  خوراسان (خراسان)، خوراسگان (در اصفهان)، شهر خور در استان فارس، روستای خور در نزدیکی نظرآباد تهران، خور آب و خور موج و خور موسی در جنوب ایران، خوران در استان ایلام، خورجان در استان فارس، خور تاب در استان مازندران، خور خور در اطراف تبریز، خور خوره در استان های زنجان و کردستان، خوریان در نزدیکی سمنان، خور ونده در همدان، خور هشت در استان قزوین و خور نام گذشته گرمسار.

      خور موسی کانال طویل و عمیقی است که از خلیج فارس منشعب شده،  در ساحل شمالی خلیج فارس و جنوب استان خوزستان واقع است.  پهنای دهانه آن ۳۷ تا۴۰ کیلومتر،  طول از دهانه تا بندر امام خمینی ۹۰ کیلومتر و تا بندر ماهشهر ۱۲۰ کیلومتر،  عمق ۲۰ تا ۵۰ متر می باشد.  به دلیل ویژگی های خاص خود در منطقه موقعیت ممتازی دارد،  زیستگاه بسیاری از پرندگان نادر از جمله گیلانشاه خالدار و مکان تخم ریزی بسیاری از ماهیان خلیج فارس بخصوص میگو است.  آلودگی ناشی از اکتشاف و استخراج نفت و تردد نفتکش ها،  حوادث و سوانح مربوط به سکوهای نفتی، رفت و آمد کشتیها، منابع و صنایع مستقر در خشکی باعث شده اطراف این جزیره از آلوده ‌ترین نقاط خلیج فارس به حساب بیاید.

   جزیره مینو
      بین آبادان و خرمشهر واقع شده و دو شاخه اروندرود آن را فرا گرفته،  در گذشته صلبوخ نام داشته است، بیشتر کاربرد تفریحی برای مردم دو شهر آبادان و خرمشهر دارد.  مینوشهر شهری کوچک جزیره با جمعیتی حدود 12 هزار نفر است، 40 درصد مردم به کشاورز و دامدار مشغول هستند.  در جزیره مینو پنج نهر جریان دارد،  که دو تای آن‌ها ‌از رودخانه جرف و سه تای دیگر از اروندرود منشعب می ‌شود.  جزیره مینو از معدود نقاطی از جهان است که در آن سیستم آبیاری بصورت طبیعی و با جزر و مد آب انجام می ‌شود و نیازی به وسایل مکانیکی و تلمبه آب ندارد.  نخل های بی شمار این جزیره اکوسیستم مناسبی برای زیست پرندگان مهاجر و همچنین نیزارهای انبوه و رازآلود آن پناهگاه حیوانات وحشی از جمله گراز است.

   جزیره بونه
      جزیره بونه یا به تلفظ دیگر بُنّه،  به همراه دو جزیره کوچک دیگر به نام‌ های دارا و قبرناخدا در منتهی‌الیه شمال غربی خلیج فارس در دهانه خورموسی در استان خوزستان می باشد.  فاصله هوایی این جزیره از دو شهر هندیجان و بندر ماه‌شهر تقریباً یکی است.  این جزیره محل تخمگذاری پرستو های دریایی است،  از دیگر پرندگان جزیره سلیم خرچنگ‌خور می باشد.

   جزیره دارا
      جزیره دارا در دهانه خور موسی قرار دارد،  غیر مسکونی و محل تخمگذاری پرستو های دریایی است.

   جزیره قبر ناخدا
     جزیره قبر ناخدا غیر مسکونی،  با مختصات 00 21 30 عرض جغرافیایی و 30 55 48 طول جغرافیایی در دهانه خور موسی قرار دارد.  جزیره قبر ناخدا از شرق به خور موسی و از غرب به خور غزلان محدود می گردد.  تعداد 5 جزیره کوچک دیگر از جمله جزیره واسطه کوچک و واسطه بزرگ در اطراف جزیره فوق وجود دارد.  در تشکیل این جزایر عواملی چون رسوبات رودخانه ای و جریانات جزر و مد موثر بوده است،  با جزر آب دریا تا فاصله زیادی از جزیره عقب نشینی می کند.   بخش غرب و جنوب جزیره بسیار کم عمق است،  سطح جزیره قبر ناخدا پوشیده از گل و لای به همراه صدف های آهکی و رخنمون های لوماشلی می باشد.  در حاشیه آن برآمدگی صدفی به صورت نواری ممتد به موازات خط ساحلی دیده می شود،  جزیره محل تخمگذاری پرستو های دریایی است.

      در زمان سلسله هخامنشیان سواحل خوزستان با امروز کاملاً متفاوت بوده است،  و جزیره قبر ناخدا در آن زمان جزیره نبوده بلکه چسبیده به خاک اصلی بوده،  و بهترین موقعیت را برای ساختن بندر و تأسیسات مربوطه داشته است.   بنا به گفته ای غیر رسمی،  زیر خاک جزیره قبر ناخدا تأسیسات بندری و شهری و کشتی سازی هخامنشی قرار گرفته است،  و برای همین به آن نام قبر ناخدا داده اند،  می بایست در جهت باستان شناسی گمانه زنی هایی در جزیره انجام شود.

   جزایر استان بوشهر

   جزیره خارک
      جزیره خارک مرجانی است،   در حدود ۵۷ کیلومترى شمال غرب بوشهر و ۳۰ کیلومترى بندر ریگ قرار دارد،   طول جزیره (شمالى - جنوبى) حدود ۸ کیلومتر و قسمت پهن تر آن در شمال به عرض حدود ۴ کیلومتر است.  جزیره خارک با داشتن مزایای طبیعی و سواحل عمیق،  برای پهلو گرفتن نفت‌کش ‌های اقیانوس‌پیما و ایجاد لنگرگاه‌ها بسیار مناسب می باشد.  در این جزیره یکی از مهم ‌ترین پایانه ‌های صادرات نفت ایران از حدود 50 سال پیش بنا شده و همچنان در حال گسترش است.  یک قشر سنگی در وسط جزیره به بلندی 60 متر چون پشته سطح جزیره را پوشانده،  این بلندی‌ها موجب می‌ شوند بندرگاه‌ های شرقی خارک در مقابل جریان باد که در جهت شمال غربی و جنوب شرقی می‌ وزند، محفوظ باشد.

      هم چون امروزه در کل تاریخ جزیره خارک برای پهلو گرفتن کشتی ها استفاده می شد،  آثار تاریخی کشف شده در جزیره خارک از زمان حکومت اشکانیان،  شاهنشاهی ساسانیان،  دوره اسلام می باشد.  مانند گور دخمه های پالمیران، معبد نپتون، آتشکده زرتشتیان، کلیسا و دیر نسطوریان، قبرهای سنگی و قبرهای ستودان و آرامگاه میر محمد منسوب به محمد حنفیه را نام برد.  جزیره خارک با آثار تاریخى با ارزشى که دارد مى‌ تواند به عنوان یک جاذبه گردشگرى در استان بوشهر مطرح شود.  اما وجود تأسیسات نفتى مانع از عبور و مرور هر بازدید کننده‌اى به جزیره است،  در حال حاضر تنها افرادى مى ‌توانند به جزیره بروند که ساکن جزیره خارک بوده یا موفق به دریافت مجوز از فرماندارى استان بوشهر شوند.  جزیره خارک تنها زیستگاه آهوان در استان بوشهر است،  اما فعالیت واحد هاى صنعتى در جزیره خارک و شکار آهوان توسط افراد سودجو که عموماً توسط افراد شاغل در این واحدها هستند،  باعث انقراض نسل آنها می‌ شود.

   جزیره خارکو
      جزیره کوچکی در فاصله ۵ کیلومتری شمال شرق جزیره خارک است،   تأسیسات به جای مانده از حضور نظامیان کشور در سال های جنگ ایران و عراق مانند،  اسکله و ساختمانها و انبار  امروزه محل مناسبی جهت رشد پرندگان در این جزیره شده است.  همچنین این جزیره زمانی محل استقرار نظامیان انگلیسی جهت تسخیر خارک بود،  و پیش از آن نیز میر مهنا برای حمله به هلندیان در خارک از خارکو نیرو های خود را به سمت خارک گسیل داشته ‌است.

   جزیره عباسک 

      این جزیره بین بندر بوشهر و شبه جزیره شیف قرار دارد،  نام پیشین این جزیره شاه زنگی بوده است.  این جزیره غیر مسکونی به دلیل نزدیکی به خشکی از نظر توریستی بسیار اهمیت دارد،  ایجاد یک دهکده گردشگری در دست تهیه است.  بافت زمین و جنس خاک آن برای کشاورزی مناسب نیست و بیشتر زمین آن ماسه ‌ای است.

   جزیره میر مهنا
      جزیره میر مُهَنّا از جزیره‌ های غیرمسکونی ایران در خلیج فارس است،  میر مهنا نام یکی از دریانوردان دلاور ایرانی است،  که به استعمار گران هلندی در خلیج فارس حمله می کرد.  انگور و انجیر این جزیره از قدیم معروف بوده‌ است،  درخت کُنار بزرگ و تناوری به نام کُنار میر مهنا در این جزیره وجود دارد،  گنبدی موسوم به قدمگاه امیرالمؤمنین نیز در این جزیره قرار دارد.

   جزیره فارسی
      این جزیره غیر مسکونی به دلیل وجود ایستگاه هواشناسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است،  ایستگاه هواشناسی جزیره فارسی اطلاعات هواشناسی را به تمام شرکت ‌های کشتیرانی می ‌رساند.

   جزیره تهمادو
      نام دیگر جزیره غیر مسکونی تهمادو، جبرین است.

   جزیره نخیلو
      جزیره غیر مسکونی است،  و در حال حاضر بیش از هر چیز محل زیست لاک پشتان خلیج فارس است.

   جزیره گُرم
      جزیره‌ غیر مسکونی است،  به دلیل وجود انبوه درختان جنگلی موسوم به گُرم به همین نام مشهور شده است.

   جزایر استان هرمزگان

   جزیره لاوان
      جزیره ای مسکونی با وسعت 76 کیلومتر مربع و جمعیت حدود 3000 نفر،  نام دیگر جزیره شیخ شعیب است،  از شمال شرقی به بندر مقام، از شرق به جزیره شتور و از جنوب به حوزه‌ های نفتی رسالت، رشادت و سلمان محدود می‌شود،  پس از قشم و کیش بزرگ ‌ترین جزیره ایران در آب ‌های خلیج فارس است.  فاصله این جزیره تا بندر لنگه 91 و تا بندرعباس حدود 198 مایل دریایی است،  جزیره لاوان دور ترین جزیره نسبت به مرکز استان هرمزگان است.  آب و هوای آن گرم و مرطوب و دمای آن در تابستان به حدود پنجاه درجه سانتی ‌گراد میرسد و رطوبت هوای آن نیز بسیار زیاد است،  ذخایر نفتی آب ‌های نزدیک جزیره لاوان بسیار قابل توجه است.  در حال حاضر صنایع جزیره منحصر به تأسیسات نفتی است که با نام مجتمع پالایشی لاوان فعالیت دارد. یکی از شگفتی‌ های این جزیره وجود کندو های عسل در کنار تأسیسات نفتی و مخازن آنها است،  که عسل آنها به رنگ سبز تیره می باشد،  و بوی نفت می ‌دهد،  اما طعم آن مشابه عسل ‌های معمولی است.  اهالی جزیره در فصل معینی از سال به صید مروارید می‌ پردازند و تنها کالای صادراتی جزیره مروارید آن است.  این جزیره یک بندرگاه مناسب برای صدور فرآورده‌ های نفتی و یک اسکله فلزی جهت حمل و نقل دریایی دارد.

   جزیره شتور
       جزیره شتور یا شیدوَر با طول 1.7 کیلومتر و عرض 800 متر،  در فاصله حدود یک و نیم کیلومتری جنوب شرقی جزیره لاوان قرار دارد.  این جزیره از با ارزش‌‌ ترین و مهم ‌‌ترین پناهگاه‌‌ های حیات وحش و جزء مناطق حفاظت در خلیج فارس است،  پرندگان،‌ لاک‌پشت ‌های دریایی، ماهی‌ ها و دلفین ‌ها از مهمان های جزیره هستند.  تعداد زیاد مار سمی سیاهرنگ و کوچک که معمولاٌ زیر شن مخفی می‌ شوند،  از ساکنین طبیعی جزیره می باشند.  به این جزیره جزیره ماران نیز می گویند،  شاید غیر مسکونی بودن این جزیره به دلیل حضور این مار‌ها باشد.

   جزیره هِندُرابی
      این جزیره با 8 / 22 کیلومتر مربع مساحت، در حد فاصل بین دو جزیره کیش و لاوان قرار گرفته،  هموار و تقریباً بدون عارضه طبیعی است.  هندورابی در فاصله 325 کیلومتری بندر عباس و 133 کیلومتری بندرلنگه و بلند ترین نقطه آن بیست و نه متر و بزرگ ‌ترین قطر آن هفت و نیم کیلومتر است.  این جزیره از یک رشته ارتفاعات کوتاه پوشیده شده،  و کرانه ‌های آن با شیب ملایمی به دریا منتهی می ‌شوند.  مجاورت با دریا، اغلب موجب بالا رفتن میزان باران و رطوبت می شود،  با این حال در تمام کرانه‌ های خلیج فارس همجواری با دریا تأثیر چندانی بر میزان بارش این نواحی ندارد.   فعالیت اقتصادی اکثر اهالی در جزیره هندورابی، صید و غواصی است،  فعالیت ‌های صنعتی یا بهره‌ برداری از معادن و منابع زیر زمینی و حتی صنایع دستی در هندورابی وجود ندارد.

      محیط زیست جزیره به دلیل بسته بودن آن محدود است و موجوداتی از قبیل انواع پرندگان کوچک، پرندگان مهاجری نظیر باز و شاهین و انواع کمی از خزندگان و موش صحرایی در آنجا یافت می‌شود.  منابع تأمین آب جزیره بسیار محدود و کم است و آب مصرفی آن از طریق چاه یا آب انبار تأمین می‌شود.  این جزیره از نظر سیاحت و ایرانگردی از زیر مجموعه ‌های کیش است که با توجه به امکانات و استعداد طبیعی جزیره از نظر آب، خاک، هوا و شرایط خاص تجاری جزیره کیش و هم ‌چنین برخورداری از زیبایی‌ های طبیعی، قادر است بخشی از نیاز های سیاحتی و گردشگری ایرانگردان را تأمین کند.

   جزیره کیش
      در گذشته این جزیره را قیس می گفتند،  این جزیره بیضی شکل با مساحت 89.7  کیلومتر مربع و با طول 15.6  و عرض 7 کیلومتر،  در جنوب غربی بندرعباس است.  محیط زیست طبیعی جزیره کیش یکی از بکرترین مناطق خلیج فارس محسوب می شده است،  استعداد های طبیعی و موقعیت جغرافیایی ویژه زمینه بهره ‌برداری جهانگردی و تجاری را در حد قابل توجهی فراهم ساخته است.  سواحل کم نظیر این جزیره مرجانی نه تنها در فصول گوناگون سال بلکه در طول یک روز‌ در ساعات مختلف جلوه‌های بدیع و گون‌گون و بسیار زیبایی از طبیعت را به تماشا می گذارند.  از کیش در اینترنت زیاد گفته شده است،  می توانید به جستجوها مراجعه نمایید.
   جزیره فرور بزرگ
      با مساحت 26.2 کیلومتر مربع و ارتفاع بلند ترین نقطه از سطح دریا 145 متر،  فاصله آن تا نزدیک‌ ترین نقطه سواحل ایران در حدود 20 کیلومتر است.  این جزیره بر روی یکی از کمربند های زلزله‌ خیز جهان قرار دارد،  سطح جزیره از تپه ماهور های کوچک تشکیل شده است.  جزیره شیب‌های تند و پرتگاه ‌هایی دارد که گاهی ارتفاع آنها از ده متر بیشتر می باشد،  رنگ‌ آب در نزدیکی جزیره سیاه است.  در جزیره فرور بزرگ بقایای ساختمان‌ های مخروبه و اراضی کشاورزی بایر و چاه‌ های آب به همراه یک چراغ دریایی وجود دارد که نشان از مسکونی بودن جزیره در زمان ‌های گذشته است.  در حال حاضر جزیره غیر مسکونی می باشد،  و تنها تعدادی مأمور دولتی در آن حضور دارند.  در آب‌ های این جزیره ماهی فراوان وجود دارد و به همین خاطر صیادان در اطراف آن فعالیت زیادی دارند.  جزیره فرور بزرگ یکی از کانون‌ های زیست حیات وحش است،  و تعداد بی ‌شماری پرندگان از قبیل: عقاب ماهیگیر، طوطی، چک‌چک، قمری خانگی، چکاوک، کاکلی، پرستو، بلبل خرما، چاخ لق، هدهد، دم جنبانک زرد، دو سرخ معمولی، چک‌چک سرسیاه، زنبور خور معمولی و همچون یک نوع خارپشت، مارمولک، مار جعفری و عقرب در آن زندگی می ‌کنند.  این جزیره به علت داشتن مار های زیاد به مارور نیز شهرت دارد.

   جزیره فرور کوچک
      نام دیگر این جزیره غیر مسکونی فرورگان است،  که در جنوب فرور بزرگ و شمال جزیره سیری قرار دارد،  مرتفع ‌ترین نقطه آن از سطح دریا 36 متر است.  به علت موقعیت اقلیمی و استقرار در مسیر مهاجرت پرندگان دریایی،  زیستگاه گونه ‌های متنوع پرندگان مهاجر و بومی است.

   جزیره سیری
      با مساحت 17.3 کیلومتر مربع،  در میانه خلیج فارس قرار دارد،  فاصله آن تا مرکز شهرستان ابوموسی که در قسمت شرقی جزیره واقع شده،  حدود 27  کیلومتر و تا مرکز استان حدود 152 مایل دریایی است.  نام اصلی و پارسی آن راز است،  که به دلیل نزدیکی با مناطق عرب نشین حاشیه جنوبی خلیج فارس اعراب از معادل عربی این نام یعنی سری استفاده کردند،  که این نام در زبان ‌های اروپایی سیری تلفظ شد،  و از راه آن زبان‌ها به فارسی رسید.  این جزیره فاقد پستی و بلندی است و نسبتاً مسطح می باشد،  مرتفع ‌ترین نقطه آن 24  متر از سطح دریا ارتفاع دارد،  بزرگ ‌ترین ابعاد طولی و عرضی جزیره 1 / 6  و 4.6  کیلومتر است.  شکل جزیره در قسمت ‌‌های شمالی و نزدیک سواحل ذوزنقه ‌ای است،  و مناطق مسکونی با سایر تأسیسات دارد.  پوشش گیاهی فقیر ولی تعداد نخل خرما بطور پراکنده در جزیره می باشد،  که محصول آن فقط مصرف محلی است،  در این جزیره معدن خاک سرخ موجود است.

   جزیره ابوموسی
      این جزیره با طول و عرض حدود 4.5 کیلومتر،  در 222 کیلومتری بندرعباس و هم‌ چنین در 75 کیلومتری بندر لنگه واقع شده،  جنوبی ‌ترین جزیره ایرانی آب های خلیج ‌فارس است.  جزیره ابوموسی یکی از چهارده جزیره استان هرمزگان است،  که بیشترین فاصله از سواحل ایرانی خلیج فارس را دارد،  شهر ابوموسی مرکز جزیره ابوموسی است.

   جزیره تنب بزرگ

      این جزیره تقریباً گرد خاک شنی و خشک دارد،  نام‌ های دیگر آن در قدیم تنب گَپ، تنب مار و تل مار بوده است.   در قسمت ‌های جنوب غربی و نزدیکی سواحل آن خانه ‌های مسکونی از راه چندین خیابان و جاده به هم پیوسته ‌اند،  این جزیره در شمال شرقی ابوموسی واقع شده و در دارای موج ‌شکن و لنگرگاه است.  مردم بومی این جزیره از صید ماهی و مروارید امرار معاش می ‌کنند،  مار های سمی و کوچک در این جزیره به وفور وجود داد.

   جزیره تنب کوچک
      جزیره غیرمسکونی مثلثی شکل تنب کوچک به فاصله 12 کیلومتر از غرب جزیره تنب بزرگ قرار دارد،  مرتفع ‌ترین نقطه آن از سطح دریا، بیست و یک متر است.

   جزیره­ قشم
      در نزدیکی تنگه هرمز است، بزرگ ترین و پر جمعیت ‌ترین جزیره خلیج فارس می باشد.  از جزیره قشم در اینترنت زیاد گفته شده است،  می توانید به جستجوها مراجعه نمایید.  من نیازی ندیدم آن نوشته ها را تکرار کنم،  زیرا هدف وبلاگ انوش راوید نا گفته های تاریخی و جغرافیایی است.
   جزیره ناز
      غیر مسکونی کاملاً مسطح با مساحت حدود سه هکتار ،  در یک کیلومتری ساحل شرقى قشم‌ قرار گرفته،  فاقد ساحل شنى با دیواره‌ هاى صخره ‌اى به ارتفاع پنج تا ده متر در اطراف جزیره است.  در زمان جزر با پس ‌روى کامل آب دریا براى مدت کوتاهى باریکه ‌اى از خشکى جزیره ناز را به ساحل قشم وصل مى ‌کند.  ماهیگیران محلى چند سایبان از چوب و پلاستیک جهت اسکان موقت احداث کرده‌اند.  روبه‌ روى جزیره ناز در قشم ساحل شنى قرار دارد،  که مکان مناسبى براى تغذیه پرندگان دریایى و ماهیگیران بومى است.  در سراسر فصول سال بازدید کنندگان بسیارى به ‌ویژه هنگام غروب از این محل بازدید مى‌ کنند.

   جزیره هرمز
       بیضی شکل در مدخل خلیج فارس و در فاصلهٔ ۸ کیلومتری بندرعباس قرار دارد.  این جزیره به علت موقعیت جغرافیایی و مجاورت با تنگه هرمز آنرا کلید خلیج فارس می ‌دانند.

   جزیره هنگام
      با مساحت 50 کیلومتر مربع،  فاصله تا بندرعباس حدود ۴۳ مایل دریایی و تا شهر قشم حدود ۲۹ مایل دریایی، یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان در کرانه‌ های جنوبی جزیره قشم است.  دارای معادن نمک و خاک و سرب است،  این جزیره ارتفاعات پست آهکی دارد،  بلند ترین نقطه آن کوه ناکس با ۱۰۶ متر ارتفاع است.  بزرگترین قطر آن از روستای هنگام کهنه تا روستای هنگام جدید ۹ کیلومتر است.  تنها فعالیت اقتصادی در جزیره هنگام که اکثر اهالی به آن مشغولند، ماهی‌گیری و صیادی است.  از نقاط دیدنی جزیره تأسیسات بندری انگلیسیها می باشد.

   جزیره لارک
      با  7 / 48  کیلو متر مربع مساحت،  در فاصله ۱۸ مایل دریایی از مرکز استان شهر بندرعباس و ۶ مایل دریایی از شهر قشم و در جنوب شرقی این شهر در تنگه هرمز قرار دارد.  بلند ترین نقطه آن ۱۳۸ متر از سطح دریا ارتفاع دارد،  و بزرگ ترین قطر آن ۶/۱۰ کیلومتر است.  این جزیره از کوه های آتشفانی مخروطی شکل تشکیل شده،  و یکی از نقاط دیدنی استان هرمزگان ‌است.  در این جزیره فعالیت کشاورزی وجود ندارد،  و تنها فعالیت اقتصادی اکثر اهالی جزیره لارک صید و غواصی است.  آب آشامیدنی مردم این جزیره بیشتر از طریق بندرعباس تأمین می ‌گردد و همچنین آب برکه‌‌ ها و چاه‌ های آن مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

   دیگر جزایر

      دیگر جزایر غیر مسکونی خلیج فارس:  شیف، ام الکرم، ام سیله خان، خرو، مولیات، سه ‌دندون، مُطاف، مُرغی، چراغی است.  تعدادی جزایر کوچک که در زمان جزر و مد نام جزیره به خود می‌ گیرند،  را باید به این لیست اضافه نمود.  جزیره ‌های غیر مسکونی خلیج فارس از اهمیت ویژه جهانی به عنوان زیستگاه مرجان‌ های دریایی، محل تخم گذاری پرستو های دریایی و لاک پشتها و زیستگاه انواع پرندگان مهاجر می باشند.

      عکس ها در اینجا  در ستون آرشیو موضوعی آن وب سمت چپ،  بر روی نامی که می خواهید عکس های آنرا تماشا کنید، کلیک نمایید.

      توجه:  در صورت مسدود بودن وبلاگ به هر علت،  در جستجو های اینترنت بنویسید:  انوش راوید،  سپس وبلاگ و یا عکسها و مطالب مختلف را بیابید.

   کلیک کنید:  دریای مازندران یا دریای خزر

   کلیک کنید:  مسافرت در تاریخ ایران

   کلیک کنید:  داستان های تاریخی ایرانی

   انوش راوید  Anoush Raavid

 حمله اسکندر مقدونی به ایران بزرگترین دروغ تاریخ و حمله چنگیز مغول به ایران سومین دروغ بزرگ تاریخ و مقالات مهم مانند،  سنت گریزی و دانایی قرن 21،  و دروغ های تاریخ عرب، تاریخ مغول، تاریخ تاتار،  و جدید ترین بررسی های تاریخی در وبلاگ:  جنبش برداشت دروغها از تاریخ ایران http://www.ravid.blogfa.com